Crisis? Bezuiniging?
Juist dan is communicatie cruciaal.
Intern. Extern.
Professioneel. Efficiënt.
|

Ra, ra, hoe heet ik?
BRNDCRMBS


Melk moet. Onder die noemer stuurt dochter Nienke een foto van (klein)zoon
Max- aan- de- melk. (24 juli 2016). De slagzin is geschreven door Dimitri Frenkel Frank,
in de vroege jaren zestig van de vorige eeuw. Dan staat de voedingsleer nog breeduit
achter 3 glazen melk per dag en is het belerende vingertje ruimschoots aanwezig in de
NL reclame voor voedingsmiddelen. Doe meer met kip, eet meer fruit en wat niet al.
Later begint er weerstand te ontstaan - tegen het
schoolmeestertoontje. Dan verander ik
(in nauw overleg met Jan Krijnen (reclamechef van het Nederlands Zuivelbureau)
de zin in Melk moet. Melk doet je goed. Dat scheelt een slok op een teug.

Soms vraag ik me wel eens af in welk vak ik ben
terechtgekomen. Nu, bijvoorbeeld, bij het lezen van de
dagelijkse e-brief van Adformatie op 7 april 2016:
"Native leidt ook tot minder churn en advertentiemoeheid
en zorgt voor een toename in retentie (tot 3x), hogere eCPM's
(tot 2 x) en doorklikratio's." De papieren versie van het blad
doet er die week nog een schepje bovenop: brand tubing,
customer journey, small data, interne integratie, digitale
informatie, flexibele content, liquid content, CMS, retargeting,
een kanaal ownen, creators, co-creatieformat, optie tv.,
cross-channelpropositie, concentrate video's, narrowcasting,
pure digital properties, (onder meer). Tijd voor een tolk/
vertaler in vaste dienst.


Het woord laatstewilpil is door mij bedacht, in opdracht van de NVVE.
Omdat bijna niemand meer wist wie de Drion van de pil van Drion was.
En waar die voor stond (Volkskrant, 16 februari 2016).

Pijnpunten (1) 2016
KAPITALEN
Vanuit de culturele hoek (musea voorop) worden we er in
toenemende mate mee geconfronteerd: KAPITALEN. Niet
als start van een zin of een eigennaam, maar aaneengeschreven.
Op affiches, in advertenties, in folders, in catalogi. De titel van een
tentoonstelling, de naam van het museum, de NAW gegevens,
een eventuele ondertitel of aansporing, maar ook in HELE VERHALEN.
Ik heb het vermoeden dat grafisch ontwerpers en conservatoren
denken dat KAPITALEN autoriteit uitstralen, indruk maken en
opvallen. Ik koester grote twijfels, met name ten aanzien van
het extra ruimtegebruik, de leesbaarheid en de lees-bereidheid.
Bovendien komt me de overdosis KAPITALEN als ouderwets voor; ingehaald door internet.
Aldaar valt nauwelijks meer een KAPITAAL te vinden, ook niet als Beginkapitaal.
Lekker makkelijk – hoef je de hoofdlettertoets minder vaak te bedienen.
Overigens lijken grafisch ontwerpers steeds minder bij het creatieve
proces betrokken. De curator levert de beelddrager aan, de titel
is na veel gemodder vastgesteld en dan wordt het geheel per pdf
naar de ontwerper gestuurd. Die rangschikt; is niet meer of minder
dan een veredelde DTP'er... Hoe anders was het ooit, toen mensen
al Jan van Toorn en Wim Crouwel het gezicht bepaalden van
het Van Abbe Museum en Boijmans. (En niet te vergeten: het
multitalent Willem Sandberg (in het Stedelijk, Amsterdam)!
Paul Mertz, 3 februari 2016
----------------------------------------------------------
KAPITALEN
VANUIT DE CULTURELE HOEK (MUSEA VOOROP) WORDEN WE
ER IN TOENEMENDE MATE MEE GECONFRONTEERD:
KAPITALEN. NIET ALS START VAN EEN ZIN OF EEN
EEN EIGENNAAM, MAAR AANEENGESCHREVEN. OP AFFICHES,
IN ADVERTENTIES, IN FOLDERS EN CATALOGI. DE TITEL VAN
EEN TENTOONSTELLING, DE NAAM VAN HET MUSEUM, DE NAW
GEGEVENS, EEN EVENTUELE ONDERTITEL OF AANSPORING,
MAAR OOK IN HELE VERHALEN. Zeg nou zelf. Zoiets lees je toch niet? Wordt vervolgd. Waarschijnlijk: de Engelse ziekte.


Tijdens een bijeenkomst van de ACMC (onmisbare Associatie
van mensen in de cultuur, werkzaam op de terreinen communicatie
en marketing) maak ik kennis met het begrip customer journey.
Er wordt over gesproken alsof het een recente vondst is van de
heilige 3-eenheid. Dat past geheel en al in het patroon van
het Internet, digitale kennis en kennisoverdracht. 'Opkloppen' maar. In
wezen is het verschijnsel helemaal niet nieuw en opzienbarend.
Het komt gewoon neer op helder denken, vanuit de consument,
klant, gewenste bezoeker. 'Wat moet iemand weten en doen alvorens
een kaartje te kopen en binnen te stappen? Voorkennis noem ik
het vaak en in het verlengde voor-gevoel. Een paar voorbeelden,
uit de vroege praktijk? Een actie onder Haagse taxichauffeurs, ten
tijde van de grote Vermeer tentoonstelling in het Mauritshuis.
Opdat die zouden weten en kunnen doorvertellen waar die expositie
was en wat ze ongeveer inhield. En een huis-aan-huis-mailing aan
alle bewoners van Paulus Potter straten, pleinen, kades en lanen,
tijdens de grote Paulus Pottertentoonstelling ('Meer dan de Stier)
eveneens in het Mauritshuis. Toen ik dit idee veel later elders opperde
(kleurrijke kunstenaar, ik kon slechts 1 vernoemde straat vinden, nl. in
Almere, niet zo ver bij het museum in kwestie vandaan), kreeg
ik niet eens antwoord...


Roy Lichtenstein: nude reading. Verschijnt oorspronkelijk in
de november 1963 uitgave van Girl's Romance. Gekleed. De versie hier (1964)
is naakt, al zou je dat door al die stippeltjes niet zeggen...


VPRO werpt zich op als sponsor.
Een advertentie in de Volkskrant legt op maandag 23 november 2015
getuigenis af. Diezelfde ochtend lees ik een verhelderend artikel in de
digi-nieuwsbrief van fonk. De VPRO Gids, dan al twee volle dagen in
functie, is kennelijk nog niet op de hoogte of vindt het feit te onbelangrijk.
Eerst maar eens de positiekeuze. IK citeer Fonk:
'Tijdens IDFA, het Internatonaal Documentaire Festival in Amsterdam,
komt de VPRO met een landelijke campagne waarin de omroep zich
nadrukkelijk positioneert als onafhankelijk podium voor vrijdenkers
en alternatieve plannen en ideeën. De VPRO keert zich daarmee tegen
toenemende centralisatie en bemoeienis van de overheid met de
publieke media en wil een zelfstandige positie creëren voor
alternatieve geluiden en nieuwe initiatieven die in de bulkmedia geen plek krijgen.
Tot zover weinig nieuws.

Wel is er een manifest. Dat blijkt min of meer de advertentie te zijn, die dagen later,
in de volgende gids wordt herhaald. Hele pagina,dus groter en duidelijker leesbaar,
doch zonder ook maar enige vorm van
begeleiding. Onmin tussen redactie en marketing? Of hoeft de
harde kern van niets te weten? Laat maar dommelen? Als ze maar
blijven betalen?
Dit is dat manifest: (althans de verkorte versie)
Nederland is een creatieve vrijstaat,
Hier floreert vrijheid van denken en doen.
Vanzelfsprekend is dat niet.
Vrij en tolerant te zijn.
Ook hier sluipt angst soms in vrije geesten.
Gaan grenzen dicht en luiken op elkaar.
De VPRO bindt de strijd aan met
die geestvernauwing.
En werpt zich op als sponsor van
nieuwsgierigen en dromers,
voortrekkers en dwarsliggers,
einzelgangers en teamplayers.
De durvers en de doeners.
Want zij vertellen de verhalen die
de wereld vooruit helpen.
En wat nu? Doel? Doelgroep?
Ik neem aan dat de VPRO zich scherper wil profileren (of dat nodig is,
weet ik niet). Daarvoor is de hulp ingeroepen van De Motorbrigade in
België. Belgen weten immers als geen ander hoe Nederlanders en NL
in elkaar zitten. Bovendien is het Vlaams een soepele taal, waarin
meer kan en mag dan in dat stugge Nederlands(?)
Wel lijkt me het begrip sponsoren (van nieuwsgierigen en dromers, voortrekkers en dwarsliggers, rechtlijnigen, schuinsmarcheerders,
vooruitgang etc.) verkeerd gekozen. Het dekt de lading niet en roept verkeerde reacties op. Als het al wordt begrepen...
Doelgroep?
Het is me nog te vroeg daarover iets te zeggen. Zo vraag ik me in gemoede of en zo ja, welke rol de achterban speelt. Ik ben al zo'n 45
jaar lid van de VPRO en als fonk er niet was geweest, zou ik van
niets weten... (Wordt misschien vervolgd)

PS Kort na het opslaan van dit stuk zie ik een tv commercial op de buis.
Verwante termen, beeld uit eigen vroegere programma's, behoorlijk snel en flitsend. Of het blijft hangen?? Bij mij nog niet echt.

Schaamrood
Dieselsjoemelaar Volkswagen plaatst donderdag 15 oktober 2015
een advertentie (hele pagina, landelijke dagbladen), onder de kopzin
We zijn allesbehalve trots op onze nieuwe kleur. De bodycopy is
mager. Lettertype én inhoud. Flinke fout, geschonden vertrouwen,
vage belofte, terugwinnen vertrouwen. Bla bla.

Aan redactionele belangstelling ontbreekt het niet. Publiciteit
alom. Als de wiedeweerga verschijnt op internet een parodistische
collega, bedacht door online creative Martijn Konings en collega's
bij Boomerang. Zelfde aanpak, beter leesbaar. Nu in fel
oranje gehuld en in vrijwel eendere bewoordingen. Alleen vanuit
de KNVB gedacht, aangaande de prestaties van Oranje, ons NL
elftal. Chapeau!

Hulde ook voor reclamemaker Pim Ubachs, die in een snelle
reactie doortimmerd gehakt maakt van de VW advertentie. Het is
vooral het toontje dat (hem) steekt. En het verbloemen van de
milieu-effecten en de gezondheidsaspecten van het schandaal.
Om van het ontduiken van wetten en de schuldvraag maar te
zwijgen.


Het Tropenmuseum heeft zwaar te lijden onder de bezuinigingsgolf,
wrange vrucht van het beleid van Halbe Zijlstra c.s. Uiteindelijk
wordt het (ontdaan van een schat aan kennis en ervaring, onder meer
in de persoon van een vuistvol conservatoren) gedwongen nauw
op te trekken met het Museum voor Volkenkunde te Leiden en het Afrika Museum in Berg en Dal.
Daar horen logo's bij!
En die komen er. In KAPITALEN. Doch dat niet alleen. Indachtig
de digitale tijdgeest worden de namen ingekort: tot TRPNMSUM, MSUMVLKNKUDE en ARKAMSUM. Onleesbaar? Klopt. En
daarom worden de ontbrekende letters in viervoud toegevoegd.
Onleesbaar? Ja, nog steeds. Onbegrijpelijk. Ik vraag me
in gemoede af wie zoiets bedenkt. En wie het goedkeurt.
Hier een staalkaart.


Oeps! How low can you (lo)go?



2014: McDonald's introduceert campagne zonder logo.
De populairste producten worden Picto's, zegt vakblad Fonk,
ten tijde. Abri's, billboards, reclamemasten, Ziggo Dome e.a.
zetten zich in. Grootschalig. En nu? 2015? Geen pictogram
meer te zien. En het logo is schielijk terug.


Tell me and I forget,
teach me and I remember,
involve me and I learn.
Benjamin Franklin (1706 – 1790): de kracht van de herhaling.


Hulde aan Museum Boijmans Van Beunigen. Voor het
overzicht van feiten en cijfers 2014 dat het in maart 2015
verzendt aan relaties en vrienden. Heel informatief! In
woord en beeld.

In 1966 wordt de ADCN opgericht, de Art Directors
Club Nederland. Naar Engels voorbeeld. Door Pieter
Brattinga, Nico Hey en Bob McLaren. Oorspronkelijk is
de club exclusief bedoeld voor ontwerpers, art directors.
Maar. Nadat in de reclamebureaus het teamverband
wortel heeft geschoten, worden gaandeweg ook andere
disciplines omarmd. Eerst de tekstschrijver. Zo mag ik
al in 1969 toetreden. (Jaloezie elders...). Ik word zelfs
lid van het bestuur, waarin Dick Bruna penningmeester is.
(Ja echt).

De ADCN bekroont jaarlijks toonaangevend werk,
binnen diverse categorieën. De tekenen van eer heten
Lampen. Niet vreemd dus dat de lamp tot beeldmerk
wordt verheven.

Vroeg in 2015 wijzigt de ADCN de naam. Die 'sluit beter
aan op ambitie en scope. Zijnde het maximaliseren van
creativiteit in advertising en design in Nederland'.
Jacques Koeweiden en Paul Postma ontwerpen het
nieuwe logo.(Let op de factor grijs in netherlands.


Ruim zestig jaar geleden wordt hij (theedoek en
kopjesdoek zijn mannelijk volgens Van Dale) op de
markt gebracht. Met eek klinkende naam en een dito
belofte. DDDDD. Oftewel: De Doek Die Direct Droogt.
Die doek bestaat nog, is zelfs online te bestellen en
maakt zijn belofte ruimschoots waar. Kan ik u uit
eigen praktijk bevestigen.


Kijk, daar is de melkboer. Pardon: de melkman.


Oude slagzinnen:
- Wat Kan kan kan Kan alleen. Kan is een juwelier,
- Rang is alleen Rang als er Rang op staat. Rang is een snoepje van Tonnema.
- Zó in mijn sas met Badedas (Marten Faber, bij Prad)


Tevreden? Hoe tevreden?
Voor de twintigste keer heeft het Bureau Klanttevredenheidsonderzoek
verslag uitgebracht. Hoe tevreden zijn opdrachtgevers over hun
bureau (marketing, reclame, design, media, digital e.a.). Gehanteerde
criteria:
- snelheid van werken,
- relatiebeheer,
- prijs/prestatieverhouding,
- inzet en service,
- administratieve afhandeling
- nauwkeurigheid van werken,
- effectiviteit van het werk,
- omgaan met briefings,
- creativiteit,
- functioneren als sparringpartner,
- proactiviteit.
Een en ander komt tot stand in nauwe samenwerking met het
vaktijdschrift Fonk (voorheen Reclameweek). november 2014


Kalf
Het is 1973. Ik werk bij Prad. Hoe het precies komt weet ik niet
meer, maar opeens hebben we een collectief van 24 slagers te
Amersfoort als klant. Voor een kalfsvleescampagne. Ik bedenk
de hoek van inval: 'Neem nu en dan een stukje fijn vlees:
Kalfsvlees.' Uitmondend in de kernzin:
Zeg vaker "Kalf...' bij uw slager
Ib Antoni Jensen, Deens illustrator en motor van de Joris Driepinter
campagne, tekent de zichtbaar verbaasde vleeshouwer.
Meer over Antoni


Baas boven baas (?). Ik haal een stapel reclamefolders uit de
brievenbus. De een nog groter dan de ander. Het oog valt direct op
een MEGADEAL van Media Markt. En aansluitend op
MAGNUM MEGADEAL van Dirk. Bij nader inzien blijkt het
niet om een overtreffende trap te gaan. Magnum is een amandellekkernij.
Hoe en wat blijft in het verborgene.


BN'ers in de reclame. Een feest der herkenning, t/m 30 april
in De Beurs van Berlage, Damrak, Amsterdam. Bedacht en bijeengebracht door reclamehistoricus Wilbert Schreurs.
Uiteraard ontbreekt Ik drink melk. U ook? (soms: Jij ook?) niet. Een campagne van het Nederlands Zuivelbureau te
Rijswijk, waarvoor ik, bij Prad, een jaar of zeventien heb gewerkt. Met oneindig veel genoegen.
Reclamechef Jan C. Krijnen is een heerlijke opdrachtgever. Deze campagne loopt in 1976/1977
en is de op 1 na laatste, die Prad mag verzorgen (van het bestuur). Art director: Herman Gerritzen.
Idee, tekst en begeleiding: precies.


George Hendrik Breitner (schilder, fotograaf, 1857 - 1923) maakt foto's van dienstmeisjes. Hartje Jordaan. Daar hoort
een sprekende tekst bij. Vindt het Jordaanmuseum.
Die tekst schrijf ik




Maupal: Franciscus Superpaus, graffitti in de buurt van het Vaticaan.


De dwaasheid voorbij


Chris Reinewald stuurt me het Mondriaan kwartet. En nodigt
me uit er 400 woorden aan te wijden. Voor een column, in
Museumvisie 2013 - 2.
Speel je mee?


Ik kan me levendig indenken dat je blij bent met zo'n
cadeaubon. Maar waarom worden alleen nieuwe abonnees
beloond? Waarom doet Lees die krant nooit iets leuks voor mensen die al veertig, vijftig jaar geabonneerd zijn? Zoals ik?
Als blijk van waardering voor hun trouw? Beetje dom!


Affiches van Frans Mettes. Tot en met 30 juni in de
Affiche Galerij, Tramtunnel Spui, Den Haag. Zie ook
de rubriek werk bij Toespraken


Ben ik in beeld? Als je betaalt wel.


Moocs zijn gratis internetcursussen, die je tegelijk met
tienduizenden anderen volgt. De Universiteit van Amsterdam
heeft in Nederland de primeur. Op initiatief van Arie den Boon,
gasthoogleraar communicatiewetenschappen. Korte videocolleges,
multiplechoice vragen, forumdiscussies met medestudenten,
na acht weken een toets en als die goed verloopt een bewijs van
deelname. Per 20 februari 2013. Leiden en Delft volgen.


Je koopt drie doosjes thee, bij Rituals. En je krijgt ze
mee in een plastic tas met een cosmetica-logo...


Op zondag 2 december wordt Richard Nieuwenhuizen
in elkaar getimmerd. Naast het veld van SC Buitenboys in Almere.
Door aanhangers van Nieuw Sloten, uit Amsterdam.
Nieuwenhuizen is amateur - dat betekent liefhebber. En de
beide voetbalclubs spelen in de amateur competitie. Daags
later overlijdt het slachtoffer. De KNVB reageert met een soort
bezinningsweekend. Lege amateurvelden, profs dragen
rouwbanden, 1 minuut stilte, bijeenkomsten alom en er wordt een advertentie geplaatst.
Ook in het hoofdstedelijke Parool. De annonce moet je trouwens uitknippen voor je venster hangen.
Ik ben er niet naar opzoek gegaan. Ik heb er 1 gezien.

Klik hier voor vergroting
Van dik hout zaagt met planken. Die gedachte bekruipt me,
direct, bij het lezen. Zonder respect geen voetbal. Sander
van Walsum, dagstekel bij de Volkskrant reageert overtuigend.
Neemt me de woorden uit de mond.

Maar er is meer. De in corps kruimel gezette rest van de tekst
lijkt te zijn gedicteerd door de bondsvoorzitter zelf. Ambtelijk,
stijf, bestuurlijk, op afstand, in jargon. Terwijl heel NL het over
een grensrechter heeft, rept de vorstelijke bond van een
assistent scheidsrechter. En in de 16 regels geen spoor van
-pure- emotie. Geen enkel wij, maar steeds de bond...


Lijkt me een bijzondere tentoonstelling. Leuke advertentie,
trouwens. Een verademing in het museale veld!


Van Abbe? Autistisch!
In mijn lijfblad, de Groene Amsterdammer, tref ik een advertentie
aan. Hele pagina, in kleur. Voor een dubbeltentoonstelling in
Eindhoven. Mooi dat men dat doet. En er dus geld voor over heeft.
Maar waarom moet dat nu weer zo'n afstandelijke annonce zijn?
Zo weinig mededeelzaam?
Zo saai? Zo zonder opwekkende tekst? Zo zonder
iets van werk te laten zien? Ja, zelfs zonder adres en webadres?
O, ik weet heus wel dat veel lezers en lezeressen van de Groene
hoog zijn opgeleid en een bovengemiddelde belangstelling hebben
voor kunst en cultuur. Maar om van hen te eisen dat ze zich bij
twee kunstenaarsnamen en een obligate titel direct kunnen
voorstellen wat er wordt geboden?? En waarom ze naar de lichtstad moeten gaan??
De website dan, biedt die soelaas?
Oordeel zelf:
(Via Google beland ik subiet in de huisregels).
Kom op, Van Abbe, vertel! Een hele pagina is groot genoeg.

El Lissitzky, Proun 43, ca. 1922. Tretyakov Galerie, Moskou

Ilja Kabakov, Landschap met bergen, 1989,
eigen collectie Emilia en Ilja Kabakov
Naschrift (1):
Precies een week later sluit het museum, wederom in de Groene
Amsterdammer, een brochure bij. Grotendeels gewijd aan Lissitzky
en Kabakov. Onder de kapitale titel Radically yours! Waarin foto's,
een toelichtende tekst en een interview met Emilia en Ilja K. Zulks
valt zeer te loven. Is hiermee de bodem weggeslagen onder mijn
veroordeling van de advertentie? Geenszins. Naar mijn stellige mening
is en blijft het doodzonde dat de annonce niets in beweging zet, niet
anders wil zijn dan een magere mededeling.
Naschrift (2)
Er is natuurlijk nog een herkansing denkbaar. Iedereen kan immers
op schreden terugkeren. Van Abbe doet zulks niet. En plaatst de
advertentie opnieuw. Met 1 wijziging. O zo intrigerend, in de linker
bovenhoek: Laatste weken! Bravo.




Bij Koninklijke De Vries Scheepsbouw in Aalsmeer is de Venus
in aanbouw. Het megajacht van Steve Jobs zaliger. Het eerste
eerste deel wordt zondag 28 oktober 2012 onthuld. Te water.
Maar veel valt er niet te zien. Er zijn nauwelijks goede foto's. En
de website van de Koninklijke ontbeert beeld plus woord. Een
week later nog... Hallo? Communicatie? Het ontwerp is overigens
van Philippe Starck. Op het web is het schip toch snel een hit,
wereldwijd. En doemt een naam op: iTanic.


Charmant gebaar. (najaar 2012)


'Eerst begrijpen, dan begrepen worden. Communiceren begint
met luisteren.' Stephen R. Covey, Amerikaans managementgoeroe,
op 16 juli 2012 overleden, na een fietsongeluk. Op 79 jarige leeftijd.

'Hoe goed zij ook zijn in typografie,
lezen doen velen onder hen niet
voor hun plezier. Ze zullen dan ook feilloos zien of de laatste letters
van dit stukje niet uit het lood staan, maar of ze alle daaraan vooraf
gaande woorden zullen hebben gelezen, is zeer de vraag.' Thijs
Goldschmidt over grafisch vormgevers. Onder wie, naar men zegt,
een hoog percentage dyslectici. De Gids, nummer 5/2012


Artis heeft iets verkeerds gedaan. En moet rectificeren. Per annonce.
Doorgaans lees je dan starre advocatenzinnen. Omdat het nu eenmaal
moet. Hier niet. Deze tekst is menselijk, begripvol, innemend. Hulde!


Foto: Evert Elzinga
Dat is nog eens communiceren!


'Met de vriendschap met het
woord doet het beeld zijn voordeel.' Arjan Peters,
in een stuk over Ellen Deckwitz en haar debuutbundel
De steen vreest mij. (de Volkskrant 23 juni 2012)


Ik lees het in Adformatie. Stefan Havik heeft een nieuwe baan, bij Sanoma Media.
Manager horizontal performance based. Hoe bedoelt u?

Eerder
|