2016

Marilyn Monroe, Hollywood, 1953. Photo Alfred Eisenstaedt/The LIFE Picture, Collection/Getty Images

De Nieuwe Kerk brengt van 1 oktober 2016 t/m 5 februari 2017 een hommage aan Marilyn Monroe. Die zou dit jaar 90 zijn geworden, als ze niet in al in 1962 op 36 jarige leeftijd zou zijn overleden. Voor het uit te brengen magazine schrijf ik een vijftal korte stukjes over Marilyn in de reclame. Later meer.
www.nieuwekerk.nl

(Krachtige advertentie in de culturele kolommen van NRC en Volkskrant, 5 x 5 cm)

 ©>

Ze is er weer. Voor de tweede keer.
Catharina. In 1996 kiest ze domicilie in De Nieuwe Kerk op de Dam. Nu laat ze heur oog vallen op de Hermitage, aan de boorden van de Amstel. Alleen heet ze niet meer Catharina de Grote, maar Catharina de Grootste. Megalomaan? Ook doet ze zich niet langer duiden als Vorstin aller Russen of 'de Keizerin en de Kunsten', maar als 'Zelfgeslepen diamant van de Hermitage'. Wie zou zoiets toch bedenken? Een onderdanige dienaar? Een begerige minnaar? Diderot? Voltaire? 18 juni 2016 tot en met 15 januari 2017 www.hermitage.nl
Meer>>

Op zaal met de kunstenaar, Vik Muniz Links in de achterhoek, groot: de anatomische les van Rembrandt. Foto: Ivo Hoekstra.

Schijnbaar achteloos staan ze in een verder lege zaal, hun gezicht naar de muur. Wereldberoemde schilderijen, vijftien in getal. Waaronder: de Mona Lisa, de sterrennacht van Vincent en de dames van Picasso. Ze vragen ditmaal om aandacht voor hun achterkanten.

Ja, die achterkanten. Ze leiden een heel eigen leven. Spijkertje hier, koordje daar; etiketje, krabbeltje. Ze veranderen ook, door de tijd en ze laten ons onbekende dingen zien. Bestemmingen, als Parijs, Sofia en Washington. Spieraam, doek, paneel, de lijst en de bescherming die nu eenmaal nodig is.

Leonardo da Vinci, de Mona Lisa

Het meisje met de parel, Johannes Vermeer

Schijn bedriegt.
Het zijn niet de schilderijen en ook niet de echte achterkanten. Het Meisje met de parel hangt gewoon op haar vertrouwde plek. De Mona Lisa is haar deur niet uit en de sterren van Van Gogh stralen in de Paulus Potterstraat.

Vik Muniz

Het is allemaal het werk van Vik Muniz, gevierd Braziliaans kunstenaar in Rio de Janeiro en New York. Ooit begonnen als beeldhouwer, nu en hier nauwgezet weergever. Heeft alle echte achterkanten minutieus gefotografeerd en gereconstrueerd. Verso's noemt hij ze. Perfecte kopieën. Ware grootte, driedimensionaal.

Het Puttertje, Carel Fabritius

Speciaal voor het Mauritshuis maakt Muniz vijf verso's, gebaseerd op de Haagse collectie:
- Het meisje met de parel, Johannes Vermeer,
- De anatomische les van Rembrandt,
- Het puttertje, Carel Fabritius,
- Het gezicht op Delft, Vermeer en
- Gezicht op Itamaracá in Brazilië, Frans Post.
Dat laatste werk is symbolisch. Johan Maurits van Nassau–Siegen was gouverneur van Nederlands Brazilië (1637-1644) en nam Post mee om landschappen te schilderen. Ondertussen ontwierp en bouwde Jacob van Campen het Mauritshuis, zijn uiteindelijke woonhuis. Nu is Muniz de eerste buitenlandse kunstenaar waarmee het Mauritshuis samenwerkt. Vik Muniz: Verso. Tot en met 4 september 2016. www.mauritshuis.nl

Gezicht op Itamaracá, Frans Post

Speciaal voor haar kroning laat Catharina een kroon maken. Nee, niet deze. Die heeft ze zelfs nooit gezien. Het is een model, een replica. Maar wel met 11.352 diamanten - ruim twee keer zoveel als in het origineel, met een karaatwaarde van 1180,00, zijnde 236 gram. Middenop de hoofdband een grote briljant van 10,11 karaat (2 gram), ovaal geslepen. En ook nog twee rijen witte parels, 74 in getal. Plus de 'bekroning': een zeldzame robijnrode edelsteen, een rubelliet (toermalijn) van 50 x 42,5 mm, 384,71 Karaat (kleine 80 gram). Meesterwerk van de juweliersgroep Smolensker diamanten''. Als staaltje van kunnen, 2012, -ter gelegenheid van het 250-jarig jubileum van de kroning van Catharina. @ ge raadt het al: State Hermitage Museum Sint-Petersburg.

Catharina (voor mij nog altijd de Grote en niet de Grootste) heeft de Amsterdamse Hermitage aangewezen als haar Zomerpaleis. Net als bij ieder langduriger vertrek uit Sint-Petersburg heeft ze een groot deel van haar persoonlijke bezittingen met zich genomen, variërend van japonnen, sieraden en cameeën tot een enkel meubelstuk, talloze schilderijen, beeldhouwwerken, toegepaste kunst en portretten (van vrienden en geliefden). Die blijven bij haar tot en met 15 januari 2017 en geven ons een unieke kijk op haar imposante en lang niet altijd gemakkelijke leven. De tentoonstelling is licht thematisch opgezet; met karaktertrekken en eigenschappen als leidraad. En dat is waarlijk een zegen, anders zie je door de bomen de bossen helemaal niet meer. Ik houd absoluut niet van audiotours, maar deze is onderhoudend, welbespraakt, bescheiden en behulpzaam – met name op de bovenetage, met haar veelheid aan kabinetten. De catalogus is een fraai ontworpen boek, met een weelde aan afbeeldingen en rijke teksten, die nog leesbaar zijn ook. Je zou die eigenlijk vooraf moeten lezen. Ik was nauw betrokken bij de expositie in De Nieuwe Kerk van 20 jaar geleden, maar ben blij dat ik nu deze expositie heb gezien. Ik ga zeker nog een keer. U ook? www.hermitage.nl

De grote tentoonstellingszaal. Imposant. Op de voorgrond, ietwat onscherp Voltaire, op latere leeftijd en van marmer.
Foto: Remko de Waal

Meer>>

Kusama Narcissus Garden Glass House Yayoi

Tot en met 10 juli 2016 hangt, staat, ligt, World Press Photo in De Nieuwe Kerk op Dam. Sterk uitvergroot: de foto van het jaar. Warren Richardson, Australië, 2015 met Hope for a New Life. Er is een prachtige catalogus: Schil Publishing, ISBN 978 053 308 660. Ook in het Nederlands. (Interieurfoto: Evert Elzinga)

Met steun van velen heeft Museum Boijmans Van Beuningen in Rotterdam een vroeg werk van Magritte kunnen kopen. Le Miroir Vivant, uit 1928, een woord/beeld schilderij.

2015

Frank Govers

Ode aan de Nederlandse mode
Vanaf de vroege jaren twintig van de vorige eeuw opereren Nederlandse modeontwerpers onder eigen naam. Neem Joan Preatorius. Ze zijn en blijven wel in de ban van de Parijse couture. Pas na de Tweede Wereldoorlog maakt een groep jonge ontwerpers zich los. Max Heijmans, Dick Holthuis, Frans Molenaar, Fong Leng en Frank Govers ontwikkelen hun eigen signatuur. Met veel oog voor zwart/wit, lijn en vorm, maar ook met explosies van kleur, beweeglijkheid, eigenzinnigheid. Conceptuele mode die wereldwijd aanslaat. Denk maar aan Viktor & Rolf.

Frans Molenaar

Den Haag brengt een weelde aan voorbeelden bijeen. Het wordt, het is, een bijna wulpse tentoonstelling, vol vitaliteit, beweging, verrassing, schoonheid. Spannend, welhaast provocatief ingericht. Alleen jammer dat (zoals gebruikelijk) de NL man niet echt meedoet...

Max Heijmans

Tot en met 7 februari 2016 (laat open: vanaf 11 uur). www.gemeentemuseum.nl

Max Heijmans

Foto’s: Sabrina Bongiovanni

Liu Yiqian, een onwaarschijnlijk rijke Chinese zakenman (bijgenaamd 'de excentrieke meneer Liu') koopt op 9 november 2015 Nu couché, een liggend naakt van Amadeo Modigliani. Bij Christie's in New York, voor het lieve bedrag van € 158 miljoen. Het doek is bestemd voor een van zijn beide privé musea te Sjanghai, het Long Museum West Bund. Overigens lijkt deze keuze te zijn ingegeven door zijn vrouw: Wang Wei.

(ADVERTENTIE)

Op de tentoonstelling Haagse meesters van de romantiek, gewijd aan de gebroeders Verveer, hangt ook een bruikleen van Simonis & Buunk. Joods Historisch Museum, van 3 juli tot en met 1 november 2015. In het JHM Magazine plaatst S&B een advertentie. Tekst: jawel PM. www.jhm.nl/verveer

(ADVERTENTIE)

Advertentie in FD Persoonlijk en Next Woman, juni 2015. Opzet en tekst PM, ontwerp ddk.

Gigagift. Het verzamelend echtpaar Eddis-Neeson schenkt 42 meesterwerken aan het Art Institute Chicago. Waaronder deze Foot Medication van Roy Lichtenstein. (April 2015, detail) www.artic.edu

Renzo Piano, meester-architect, ontwerpt een nieuw gebouw voor het Whitney Museum of American Art in New York. Na vier jaar is het karwei klaar. Negen verdiepingen, vlakbij de Hudson. www.whitney.org

Is het 'm? Daar links? Rutte? Onvermoede kant?

De vrije geest van Sonia Delaunay. (14 november 1885 – 5 december 1979). Verbijsterend! Volop in Tate Modern, London. Tot en met 9 augustus 2015. www.tate.org.uk

Jean Paul Gaultier, in het Grand Palais, Paris, tot en met 2 augustus 2015

Zie ook de rubriek Straks, Stoppen met werken? >>

Cover. Net als vroeger zonder titel. Die staat op het ruggetje.

Door het oog van de tijd. Mooie naam voor een prachtig boek. Met de Reve-foto's van Eddy Posthuma de Boer. Vanaf de jaren zestig tot Reve's opname in het verpleeghuis. Twee jaar voor diens dood in 2006. Deels in zwart-wit, deels in kleur. Helder vormgegeven door Huug Schipper van Studio Tint. Met begeleidend commentaar van Eddy zelf, een interview met Joop Schafthuizen door Henriette Klautz, fragmenten uit brieven van Reve en (!) twee stukjes tekst van mijn hand. Samenstelling, inleiding en gesprekken met Eddy: Huug Schipper en Ton den Boon. Uitgeverij: De Weideblik. Feestelijk gelanceerd op 26 februari 2015 bij Atheneum Boekhandel. De eerste druk is in een mum van tijd uitverkocht! www.weideblik.com

Signeersessie op 28 februari, bij Atheneum. Linksonder: Eddy.

Mijn tekstbijdraagjes hebben betrekking op twee dingen die ik me nog levendig herinner: de expositie van etsen van Frans Lodewijk Pannekoek in Galerie Pribaut en de gevolgen van het hand-in-hand lopen met Teigetje (Vondelkerk) voor de VPRO. Zie de rubriek ooit/mensen/reve op deze site. Alwaar nog een derde verhaal. Over de Drommedaris te Enkhuizen.

Nog t/m 30 juni in het Revemuseum, OBA, 2e etage. Rechts naast het Amsterdamse Centraal Station www.oba.nl

2014

Aan het begin van het Panamakanaal staat het fonkelnieuwe Museum voor Biodiversiteit, naar ontwerp van Frank Gehry. Het is diens eerste opdracht in Latijns Amerika.

Andrew Carnegie geeft hem cadeau, de bronzen diplodocus. In 1905, aan het National History Museum te Londen. De eerste honderd jaar heeft hij er dus ruim opstaan. Maar daarna? Wordt hij werkelijk ingeruild voor een quasi zwemmende blauwe walvis? Per 2017? Daarover is een fikse rel uitgebarsten in het Verenigd Koninkrijk...

Biermuseum, China. Waar precies weet ik niet. Maar 't is toch te ver weg.

©Rijksmuseum Amsterdam

Rembrandt Harmenszoon van Rijn (1606 – 1669) schildert vaak in opdracht. Dat is heel gewoon in de Gouden Eeuw. Eigenlijk is hij kunstenaar en marketingmanager tegelijk. In 1661 vraagt het stadsbestuur van Amsterdam hem een doek te schilderen. Bestemd voor de Burgerzaal van het nieuwe stadhuis (het huidige Paleis op de Dam). Het wordt een kolossaal werk (5,5 x 5,5 meter). Centraal: het Bataafse verleden, verzinnebeeld in De samenzwering van de Bataven onder Claudius Civilis. Echter. Na korte tijd blijkt dat het tafereel niet voldoet aan eisen en verwachtingen. Rembrandt pakt een mes en snijdt in koelen bloede zo’n 75% weg. Waarna een rechthoek van 2 bij 3 meter overblijft. Nog immer fors. Uiteindelijk komen Claudius en de zijnen terecht in het Nationaal Museum in Stockholm. Daar ziet men het als de Zweedse Nachtwacht. En nu hangt het tijdelijk in ons aller Rijks. Tot 2017. In de Eregalerij. Omdat Stockholm verbouwt. www.rijksmuseum.nl

©Rijksmuseum Amsterdam

Vrolijk Pasen in het Rijks. Zeven aanstaande kippen in evenzovele houdingen. Een zeldzame modelstudie in olieverf. Van Melchior d’Hondecoeter - rond 1666. Recent verworven door het Rijksmuseum en nu op zaal.

De schepping van de wereld. Antonio Canova (It.) doet er zeker een jaar over (1821 – 1822). Nu in de MET te New York.

Frank Gehry in het Bois de Boulogne. Sprekend gebouw voor LMVH Louis Vuitton (moderne en actuele kunst).

Cracked egg magenta. Van Jeff Koons. Naar typisch Amerikaanse gewoonte wordt er een toeschouwer mee gefotografeerd. A visitor looks at. Tja...

Bruce Lee in Hong Kong, precies veertig jaar na zijn dood.

Museum of Natural History, Los Angeles, na ingrijpende verbouwing.

Is het een museum? Een huis? Een kerk? Een schuilkerk op zolder? Het is alles tegelijk. Zo typeerde ik, jaren geleden, Ons' Lieve Heer op Solder. En zulks geldt nog steeds. Intussen is het gebouw voorbeeldig gerestaureerd. En binnen niet al te lange tijd wordt een begin gemaakt met de verbouwing van een pand ter andere zijde van de Heintje Hoekssteeg. Daarin komen dan onder meer de entree, facilitaire ruimtes en de onderdoorgang naar het monument. Ter gelegenheid van het 125 jarig bestaan (24 april) is een boeiend boekje verschenen in een oplage van 3500 exemplaren. www.opsolder.nl

Het nieuwe Oranjevaasje, naar een ontwerp van Willem Noyons. Opgedragen aan de prille vorst, tevens graaf van Buren en van Leerdam, 2013. www.nationaalglasmuseum.nl    www.noyons.com

www.cultuurgemist.nl
Saaie site, maar er is nu tenminste iets, van PO

Nu: Prins Hendrikkade 142 www.deappel.nl

Eerst dacht ik heel even aan de bekroonde tomaat van Thonik en van Jan en alleman. Maar het is toch echt de appel van De Appel. Hoofdstedelijk cultuurcentrum. De Appel is geruime tijd dakloos, maar huist per 12 februari 2010 in de voormalige jongens- (en vroedvrouwen)school op de hoek van de Ferdinand Bolstraat en de Eerste Jacob van Campen. Eind 2011 dient de verhuizing plaats te vinden naar de definitieve stek: de Prins Hendrikkade. Alwaar ooit het Nationaal Pop Instituut. Die datum wordt niet gehaald, natuurlijk. We leven in NL... De markante huisstijl van de Appel is trouwens ontworpen door Will Holder. www.deappel.nl

>>
>>
>>
>>
>>
>>
>>
>>